1. Dị ứng thực phẩm khi ăn dặm là gì?
Dị ứng thực phẩm là phản ứng bất thường của hệ miễn dịch khi bé tiếp xúc với một loại thực phẩm nhất định. Thay vì chấp nhận thực phẩm đó, hệ miễn dịch của bé nhận diện nó như một mối nguy hại và kích hoạt phản ứng bảo vệ, dẫn đến các triệu chứng như phát ban, ngứa ngáy, nôn trớ, tiêu chảy hoặc thậm chí sốc phản vệ nguy hiểm.
Tình trạng này khác với hiện tượng không dung nạp thực phẩm. Dị ứng liên quan đến hệ miễn dịch và có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau vài giờ ăn, trong khi không dung nạp thực phẩm thường chỉ gây ra các triệu chứng tiêu hóa mà không ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
Vì vậy, mẹ cần quan sát kỹ phản ứng của bé sau khi thử thực phẩm mới để phân biệt rõ ràng giữa dị ứng thực phẩm và các vấn đề tiêu hóa thông thường.
2. Những thực phẩm dễ gây dị ứng ở bé ăn dặm
Mặc dù bất kỳ thực phẩm nào cũng có thể gây dị ứng, nhưng một số nhóm thực phẩm có nguy cơ cao hơn. Khi bắt đầu cho bé ăn dặm, mẹ cần lưu ý và thử từng loại thực phẩm một cách cẩn thận.
Những thực phẩm có nguy cơ cao gây dị ứng ở trẻ nhỏ:
- Sữa bò và các chế phẩm từ sữa: Dị ứng đạm sữa bò là một trong những dạng dị ứng phổ biến nhất ở trẻ nhỏ. Nếu bé có dấu hiệu bất thường sau khi uống sữa hoặc dùng sản phẩm từ sữa, mẹ cần ngừng ngay và theo dõi.
- Trứng: Protein trong trứng, đặc biệt là lòng trắng, có thể gây dị ứng cho một số bé.
- Hải sản có vỏ: Tôm, cua, sò, ốc là những thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng cao, có thể gây phản ứng mạnh ở trẻ có cơ địa nhạy cảm.
- Đậu phộng và các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt điều, hạt mắc ca có thể gây dị ứng nghiêm trọng, bao gồm cả sốc phản vệ.
- Đậu nành và các sản phẩm từ đậu: Một số bé có thể dị ứng với protein trong đậu nành, gây ra phản ứng tiêu hóa hoặc da.
- Lúa mì và thực phẩm chứa gluten: Một số trẻ không dung nạp hoặc dị ứng với gluten có thể gặp triệu chứng tiêu hóa hoặc kích ứng da.
- Một số loại trái cây: Dâu tây, kiwi, cam quýt, chuối có thể gây kích ứng hoặc dị ứng nhẹ ở một số bé.
Để đảm bảo an toàn, mẹ nên cho bé thử từng loại thực phẩm mới trong vòng 3-5 ngày, bắt đầu với lượng nhỏ và theo dõi phản ứng của bé trước khi tăng dần khẩu phần.
3. Dấu hiệu nhận biết bé bị dị ứng thực phẩm
Dị ứng thực phẩm có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, từ những triệu chứng nhẹ đến những phản ứng nghiêm trọng cần can thiệp y tế ngay lập tức.
Các dấu hiệu dị ứng nhẹ đến trung bình:
- Phát ban, nổi mẩn đỏ, ngứa da, đặc biệt ở mặt, cổ, bụng.
- Sưng nhẹ môi, mắt, tay chân.
- Nôn trớ, đau bụng, tiêu chảy sau khi ăn.
- Ho nhẹ, khò khè, chảy nước mũi.
Các dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng (cần cấp cứu ngay):
- Bé khó thở, thở khò khè, môi tím tái.
- Sưng lưỡi, sưng họng, khó nuốt.
- Chóng mặt, lơ mơ, có dấu hiệu mất ý thức.
- Nhịp tim nhanh, tụt huyết áp.
Nếu bé có dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng, mẹ cần lập tức đưa bé đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.
4. Cách xử lý khi bé bị dị ứng thực phẩm
Khi bé có dấu hiệu dị ứng thực phẩm, mẹ cần bình tĩnh và thực hiện các bước xử lý phù hợp với mức độ dị ứng của bé.
Đối với trường hợp dị ứng nhẹ:
- Ngừng ngay thực phẩm vừa ăn và theo dõi bé trong vòng 24 giờ.
- Cho bé uống nhiều nước để giúp cơ thể đào thải chất gây dị ứng.
- Nếu bé có biểu hiện mẩn đỏ hoặc ngứa, mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng histamine phù hợp.
Đối với trường hợp dị ứng nghiêm trọng:
- Gọi cấp cứu ngay lập tức.
- Đặt bé nằm nghiêng, đầu hơi nâng cao để tránh nghẹt thở.
- Không ép bé uống nước hoặc gây nôn.
- Nếu bé có tiền sử sốc phản vệ và được bác sĩ kê toa epinephrine, mẹ cần sử dụng thuốc ngay theo hướng dẫn.
5. Cách phòng ngừa dị ứng thực phẩm khi ăn dặm
Để giảm nguy cơ dị ứng thực phẩm, mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Cho bé thử từng loại thực phẩm một cách chậm rãi, mỗi loại thực phẩm mới nên cách nhau 3-5 ngày.
- Bắt đầu với lượng nhỏ và tăng dần nếu bé không có dấu hiệu dị ứng.
- Tránh cho bé ăn nhiều thực phẩm có nguy cơ cao trong cùng một bữa ăn.
- Nếu bé có tiền sử dị ứng hoặc trong gia đình có người bị dị ứng thực phẩm, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé thử thực phẩm có nguy cơ cao
Dị ứng thực phẩm khi ăn dặm là tình trạng khá phổ biến và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Việc nhận biết sớm dấu hiệu dị ứng, có phương án xử lý kịp thời và phòng ngừa đúng cách sẽ giúp bé có một hành trình ăn dặm an toàn và thuận lợi hơn.
Mẹ hãy luôn quan sát phản ứng của bé khi thử thực phẩm mới và lựa chọn thực đơn ăn dặm phù hợp để đảm bảo bé được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mà vẫn an toàn cho hệ tiêu hóa non nớt. Hãy theo dõi website Dekabon để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích về dinh dưỡng và chăm sóc bé!